Gdzie lepiej przeprowadzić spadek – w sądzie czy u notariusza?
Gdzie lepiej przeprowadzić spadek – w sądzie czy u notariusza?
Stwierdzenie nabycia spadku: u notariusza szybciej, ale drożej. Postępowanie przed notariuszem jest znacznie szybsze niż to przed sądem. Koszt postępowania przed sądem to zasadniczo 100 zł, u rejenta jest drożej. Należy mieć również na uwadze, że stwierdzenie nabycia spadku u notariusza nie zawsze będzie możliwe.
Porównanie procedur stwierdzenia nabycia spadku
Stwierdzenie nabycia spadku przez sąd
Zalety:
- Niższy koszt – opłata sądowa wynosi 100 zł niezależnie od wartości spadku
- Możliwość przeprowadzenia w każdej sytuacji spadkowej
- Rozstrzyganie spraw spornych między spadkobiercami
- Możliwość jednoczesnego przeprowadzenia działu spadku
Wady:
- Dłuższy czas oczekiwania – od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy
- Konieczność stawienia się na rozprawę
- Większa formalizacja procedury
- Potrzeba składania bardziej szczegółowych dokumentów
Akt poświadczenia dziedziczenia u notariusza
Zalety:
- Szybkość postępowania – często możliwe do przeprowadzenia podczas jednej wizyty
- Brak konieczności oczekiwania na rozprawę sądową
- Mniejszy formalizm procedury
- Natychmiastowa skuteczność po zarejestrowaniu w elektronicznym rejestrze
Wady:
- Wyższy koszt – taksa notarialna uzależniona od wartości spadku
- Niemożność zastosowania w przypadku:
- Testamentu szczególnego (ustnego, podróżnego, wojskowego)
- Braku zgody wszystkich spadkobierców co do osób dziedziczących
- Spadkobierców małoletnich lub ubezwłasnowolnionych
- Spadkobierców zagranicznych (w niektórych przypadkach)
Kiedy warto wybrać postępowanie sądowe?
Sądowe stwierdzenie nabycia spadku jest zalecane, gdy:
- Istnieją spory między spadkobiercami
- W skład spadku wchodzą znaczne zobowiązania (długi)
- Mamy do czynienia z testamentem szczególnym
- Wśród spadkobierców są osoby małoletnie lub ubezwłasnowolnione
- Planowany jest jednoczesny dział spadku
- Istotne znaczenie ma minimalizacja kosztów przy większej wartości spadku
Kiedy warto wybrać postępowanie notarialne?
Notarialne poświadczenie dziedziczenia jest zalecane, gdy:
- Wszyscy spadkobiercy są zgodni co do kręgu osób dziedziczących
- Zależy nam na czasie
- Mamy do czynienia z testamentem notarialnym lub własnoręcznym
- Wszyscy spadkobiercy są pełnoletni i nieubezwłasnowolnieni
- Wszyscy spadkobiercy mogą stawić się jednocześnie u notariusza
Dalsze kroki po stwierdzeniu nabycia spadku
Niezależnie od wybranej procedury, po uzyskaniu stwierdzenia nabycia spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia, należy:
- Złożyć zgłoszenie podatkowe SD-Z2 (w przypadku zwolnienia od podatku) lub zeznanie SD-3 w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu lub zarejestrowania aktu notarialnego
- Zaktualizować księgi wieczyste (jeśli w spadku są nieruchomości)
- Przeprowadzić dział spadku (jeśli jest więcej niż jeden spadkobierca)
Wybór odpowiedniej procedury powinien być dostosowany do indywidualnej sytuacji spadkowej, z uwzględnieniem takich czynników jak wartość spadku, relacje między spadkobiercami oraz pilność uzyskania dokumentu potwierdzającego dziedziczenie.